Yozgi oʻqishni koʻchirish imtihonidan muvaffaqiyatsiz oʻtgan taqdirda, talabalar uchun bir nechta muqobil yoʻllar mavjud boʻladi. Har bir talaba oʻzining imtihondagi natijasi va moliyaviy imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda tegishli qarorni qabul qilishi kerak. Ushbu imkoniyatlar o‘z ichiga o‘qishni hozirgi oliy taʼlim muassasasida davom ettirish, yoki belgilangan shartlar asosida super-kontrakt toʻlovi orqali boshqa oliygohga oʻqishni koʻchirishni oladi. Quyida mazkur variantlarning har biri huquqiy va moliyaviy jihatdan batafsil tushuntirib beriladi.
Yozgi oʻqishni koʻchirish imtihonidan muvaffaqiyatsiz oʻtilsa, talabalar oldida bir nechta muqobil yoʻllar paydo boʻladi. Quyida ularning har biri toʻliq va batafsil tarzda izohlanadi.
A) Oʻqishni davom ettirish imkoniyati
-
Talaba, imtihondan yiqilgan taqdirda, ayni vaqtda tahsil olayotgan oliy taʼlim muassasasida oʻz oʻqishini avvalgi holatidan davom ettirishi mumkin.
-
Bu usul, albatta, eng sodda va moliyaviy jihatdan nisbatan qulay yoʻl sanaladi.
B) Super-Kontrakt Asosida Oʻqishni Koʻchirish
Super-kontrakt tizimi — imtihondan oʻta olmagan talabalar uchun oʻz o‘qishini boshqa oliy taʼlim muassasasiga rasmiy tarzda koʻchirish imkoniyatini yaratadi. Super-kontrakt quyidagi toifalarga boʻlinadi:
1-toifa Super-Kontrakt: Oʻtish Balidan 4,05 Ballgacha Yetmay Qolganlar
-
Agar talabaning imtihon natijalari oʻtish balidan 4,05 ballgacha past boʻlsa, ular uchun super-kontrakt toʻlovi quyidagi tartibda belgilanadi:
| Yetmay qolgan ball miqdori | Toʻlov miqdori (oddiy kontraktga nisbatan) |
|---|---|
| 1,05 ballgacha | 1,5 barobar |
| 1,06–2,05 ball oraligʻida | 2 barobar |
| 2,06–3,05 ball oraligʻida | 2,5 barobar |
| 3,06–4,05 ball oraligʻida | 3 barobar |
Amaliy Misol: Matematika yoʻnalishida oʻtish baliga 1,5 ball yetmay qolgan talaba oddiy kontrakt toʻlovining 2 barobarini toʻlaydi. Agar odatdagi kontrakt narxi 7 400 000 soʻmni tashkil etsa, super-kontrakt narxi 14 800 000 soʻmga teng boʻladi.
2-toifa Super-Kontrakt: Oʻtish Balidan 4,05 Ball va Undan Ortigʻ Yetmay Qolganlar (56,7 Ball va Undan Yuqori Toplaganlar Uchun)
-
Agar talaba oʻtish balidan 4,05 balldan ortiq farq bilan yiqilgan boʻlsa, lekin jami 56,7 balldan ortiq ball toʻplagan boʻlsa, unda quyidagicha super-kontrakt toʻlash tartibi amal qiladi:
| Yoʻnalish | Super-kontrakt miqdori (oddiy kontraktga nisbatan) |
|---|---|
| Yoʻnalishga qarab | 8, 10, 12, 15, 17 yoki 25 barobar |
Amaliy Misol: Iqtisod yoʻnalishining oʻtish bali — 105 ball. Agar talaba 70 ball toʻplagan boʻlsa, 4,05 balldan ortiq yetmay qolgan hisoblanadi. Iqtisod yoʻnalishi uchun super-kontrakt miqdori oddiy kontraktning 10 barobariga teng boʻlib, agar oddiy kontrakt 10 500 000 soʻm boʻlsa, super-kontrakt summasi 105 000 000 soʻmni tashkil etadi.
Muhim Eslatma: Oʻtish balidan qanchalik ortiq yetmay qolganidan qatʼiy nazar (5 ballmi yoki 50 ballmi), super-kontrakt miqdori bir xil hisoblanadi.
3-toifa Super-Kontrakt: 56,7 Balldan Kam Toʻplaganlar
-
Agar talabaga toʻplagan ballari 56,7 dan kam boʻlsa, ular ham super-kontrakt asosida oʻqishni koʻchira oladi, ammo:
-
Super-kontrakt toʻlovi 2-toifaga nisbatan 2 barobar yuqori boʻladi.
-
Amaliy Misol: Iqtisod yoʻnalishi uchun super-kontrakt narxi 105 000 000 soʻm boʻlsa, 56,7 balldan kam toʻplagan talaba 210 000 000 soʻm (2 × 105 000 000) toʻlashga majbur boʻladi.
Talaba toʻplagan ballarni va yoʻnalish talablarini hisobga olgan holda super-kontrakt qiymatini mustaqil ravishda aniqlashi mumkin.
