Xorijda oʻqiyotgan yoki oʻqib kelgan yurtdoshlarimizdan “bizning diplomimiz Oʻzbekistonda oʻtadimi?" degan juda koʻp savollar kelib tushadi. Ayniqsa, yaqinda nostrifikatsiyaga oid Prezident qarori qabul qilingandan keyin, bunday savollar yanada koʻpaydi. “Biz oʻqigan universitet TOP-1000 ga kirmasa, endi diplomimiz oʻtmaydimi?" deya soʻrashmoqda.
Shunga koʻra, bu boʻyicha qisqa tushuntirish berib oʻtmoqchiman.
Nostrifikatsiya oʻzi nima?
“Nostrifikatsiya" soʻzi lotincha “noster" - “bizniki" hamda “facere" - “qilmoq" soʻzlaridan olingan. Amalda ushbu atama xorijda berilgan diplomlarni davlat darajasida tan olish, ekvivalentligini qayd etishni bildiradi.
Nostrifikatsiya qanday olinadi?
Bir narsani bilishingiz kerakki, xorijda olingan har qanday diplom Oʻzbekistonda tan olinishi uchun nostrifikatsiya qilinishi kerak. Faqat hukumatlararo shartnomalar asosida tashkil etilgan OTMlarning diplomi bundan mustasno (Vestminstr, MDIS, Turin, Inxa va h.k.).
Xorijiy diplomlarni nostrifikatsiya qilishning 2 xil yoʻli bor: biri imtihon asosida, ikkinchisi imtihonsiz.
Imtihonsiz nostrifikatsiya
2019-yil 1-martdan boshlab quyidagi shaxslarning xorijiy davlatlarda berilgan diplomlari toʻgʻridan-toʻgʻri (maxsus sinovlarsiz) tan olinadi va nostrifikatsiya qilinadi:
- Oʻzbekiston hududida alohida boʻlinmalari (filiallari) va qoʻshma taʼlim muassasalari faoliyat yuritayotgan xorijiy taʼlim muassasalarida taʼlim olgan Oʻzbekiston fuqarolari, chet el fuqarolari va fuqaroligi boʻlmagan shaxslarning;
- QS, THE, ARWU reytingida TOP-1000 talikka kirgan xorijiy OTMlarda taʼlim olganlarning (ilgari TOP-500 edi);
- tasarrufida OTMlari boʻlgan Oʻzbekiston vazirlik va idoralarining yoʻllanmalari asosida mutaxassislarni maqsadli tayyorlash uchun xorijiy davlatlar tomonidan ajratilgan kvotalar (grantlar) hisobidan taʼlim olgan fuqarolarning;
- 1992 yil 1 yanvargacha xorijiy taʼlim muassasalariga oʻqishga kirgan fuqarolarning;
- Oliy taʼlimda sifatni kafolatlash Yevropa assotsiatsiyasining (European Association for Quality Assurance in Higher Education) toʻlaqonli aʼzolari - vakolatli tashkilotlar tomonidan akkreditatsiya qilingan taʼlim muassasalarida taʼlim olgan fuqarolarning, ayrim istisnolar Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi;
- AQSH, Avstraliya, Isroil, Kanada, Singapur, Janubiy Koreya, Yaponiya davlatlarining ushbu davlatlar vakolatli tashkilotlari tomonidan akkreditatsiya qilingan taʼlim muassasalarida taʼlim olgan fuqarolarning, ayrim istisnolar Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi;
- xorijiy OTMlarda mutaxassislarni maqsadli tayyorlash uchun Oʻzbekistonning vazirlik va idoralari tomonidan ajratilgan mablagʻlar hisobidan taʼlim olgan fuqarolarning;
- Oʻzbekistonning xalqaro shartnomalari, Prezident va Vazirlar Mahkamasining qarorlarida nazarda tutilgan boshqa hollarda.
Diplomni nostrifikatsiya qilish toʻgʻrisidagi arizalar faqatgina Davlat xizmatlari markazlari yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali orqali qabul qilinadi.
Maxsus imtihon bilan nostrifikatsiya
Agar Siz oʻqigan OTM ushbu roʻyxatda boʻlmasa, demak, Sizning diplomingiz maxsus imtihondan keyingina Oʻzbekistonda tan olinadi.
Qanday hujjatlar zarur? Nostrifikatsiya qilish uchun zarur boʻlgan hujjatlar roʻyxati:
- diplom va ilovaning asli (ariza qabul qilingandan soʻng egasiga qaytariladi);
- diplom va ilovani aslini davlat (oʻzbek) tiliga tarjima qilib notariusdan tasdiqlangani (2 nusxada);
- pasport va pasport nusxasi;
- davlat boji toʻlanganligi haqidagi kvitansiya (EKIH 2 barobari – 22.01.2018 sanasida 405460 soʻm).
Hujjatlarni topshirish onlayn tizimida amalga oshiriladi.
Menimcha, diplomi imtihonsiz nostrifikatsiya boʻladigan shaxslar ham xuddi shu tartibda ariza topshirishlari kerak.
Taʼlim shakli ham mos boʻlishi kerak
Diplomingiz nostrifikatsiya qilinishi uchun albatta Siz oʻqigan xorijiy OTMdagi taʼlim shakli Oʻzbekistonda ham mavjud boʻlishi lozim.
Bu nima degani? Masalan, hozircha bizda rasman masofaviy (distansion) oliy taʼlim mavjud emas. Demak, distansion oʻqib, olingan diplomlar nostrifikatsiya qilinmaydi.
Maʼlum bir muddat Oʻzbekistonda sirtqi va kechki taʼlim shakli ham bekor boʻlgandi. Oʻsha paytda xorijiy OTMlarda sirtqi yoki kechki shaklda tahsil olganlarning diplomi ham tan olinmagan. Lekin bugungi kunda bizda ham sirtqi va kechki taʼlimga ruxsat berildi. Demak, endi bemalol mana xorijiy OTMda sirtqi yoki kechki shaklda oʻqiganlarning diplomlari ham tan olinishi mumkin.
Qoʻshimcha va batafsil maʼlumotlar
Xorijiy diplomlarni Oʻzbekistonda tan olinishi boʻyicha batafsil maʼlumotlarni Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Taʼlim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasining rasmiy saytidan olishingiz mumkin.
Yoki quyidagi raqamlar bilan bogʻlaning:
Tel: (+99871) 231-07-53 (+99871) 277-11-79 (ichki tel 1021;1022)
Elektron manzil: nostr@tdi.uz
Qabul kunlari: Seshanba, Payshanba 10-00 dan 17-00 gacha
Manba: @xushnudbek
